Uzmanlardan Lübnan’daki çağrı cihazı ve telsizlerin patlama nedenine ilişkin değerlendirme

Lübnan’da iletişim cihazlarının eş zamanlı patlatılması, cihazların güvenlik tehdidi olup olmadığı tartışmasını gündeme getirdi.

• Beyrut’ta Hizbullah üyelerinin cenaze töreninin yapıldığı alanın yakınlarında patlama sesi duyuldu
• Lübnan’da çağrı cihazlarının patlatılması sonucu 9 kişi hayatını kaybetti
• MOSSAD’ın Lübnan’da patlatılan çağrı cihazı pillerine patlayıcılar yerleştirdiği iddia edildi
• Hizbullah mensupları üzerinde patlatılan çağrı cihazları mercek altında
• Gold Apollo, Lübnan’da patlatılan çağrı cihazlarını kendisinin üretmediğini açıklayıp BAC şirketini işaret etti
• ANALİZ: Hizbullah’ın kullandığı çağrı cihazları siber müdahaleyle mi patlatıldı?
• BMGK, Lübnan’daki olayları görüşmek için Cuma günü acil oturumla toplanacak
• Lübnan’ın çeşitli bölgelerinde telsiz cihazlarında patlamalar meydana geldi
• Lübnan’da patlatılan telsizlerde Japon menşeili cihaz gündeme geldi

Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Koltuksuz, AA muhabirine bir telefonun ya da çağrı cihazının uzaktan gönderilen bir kodla kendi kendine ısınarak patlayamayacağını belirtti.

Cihazlara üretim sonrası müdahalede bulunulduğuna inandığını kaydeden Koltuksuz, “Üretimden çıktıktan sonra arada belli ki birileri bunlara bir el atmış. Bu cihazların içerisine 8-10 gramlık bir patlayıcı koyarsanız… Zaten cihazın içinde pil de var, elektrik akımını oradan elde edebiliyorsunuz. Bu koşullarda donanımı değiştirirseniz, uzaktan göndereceğiniz bir kodla bu patlayıcıyı patlatabilirsiniz.” diye konuştu.

Koltuksuz, bu tip cihazlarda yazılım ve donanımın yerli ve milli olması gerektiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Bunu yerli ve milli üretmediğiniz zaman dışarıdan geldiğinde buna benzer olaylar çok kolaylıkla yapılabilir. Bu olaylardan ders alınması gerek. Bilgisayarlar, cep telefonları, çağrı cihazları, yazıcılar, modemlerin yerli ve milli olarak üretilmesi gerek. Üretemediğiniz kısımlar dışarıdan gelecekse de mutlaka bir kontrol sonrasında içeri girmesi lazım. Çünkü buna benzer olayları bundan sonra bekleyeceğiz.”

Lityum-iyon pillerin özellikleri

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mertol Gökelma ise çağrı cihazları, cep telefonları, elektrikli bisiklet, skuter, otomobil gibi şarj edilebilen ürünlerin lityum-iyon pile sahip olduğunu ifade etti.

Bu pillerin kazalara yol açması için hava ile temasının gerektiğini kaydeden Gökelma, “Çizik, delik, kırık veya aşırı ısınmadan dolayı dış plastik kafesin erimesi gerekir. Bu durumda önce aşırı ısınma, duman, alev görülür ve patlamadan ziyade hızlı yanma gözlemlenir. Videolarda yanma değil dumansız patlama gözlemlendiği için pil sebebiyle oluşma ihtimalini düşük görüyorum. Bu cihazlar demir, çelik, alüminyum, bakır, altın ve plastik gibi malzemelerden oluşmakta olup patlama potansiyelleri olmayan malzemedir. Burada akıllara üretim veya üretim sonrası aşamalarına sızılıp uzaktan aktive edilebilen küçük patlayıcılar yerleştirilmiş olabileceği geliyor.”

KAYNAK AA