İzmir Büyükşehir Belediyesine yönelik “yolsuzluk” soruşturmasında şüphelilere 14 yıla kadar hapis talebi

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığından yapılan açıklamaya göre, “Ulaşım Yollarında Asfalt Kaplaması, Yol ve İnşaat Bakım Onarım ve Yenileme Yapılması” işlerine yönelik “ihaleye fesat karıştırmak” ve “edimin ifasına fesat karıştırmak” suçları kapsamında hazırlanan iddianamede aralarında eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya’nın da bulunduğu 20’si tutuklu 44 şüpheli hakkında 3’er yıldan 14’er yıla kadar hapis cezası talep edildi.

• İzmir Büyükşehir Belediyesine yönelik “yolsuzluk” soruşturmaları sonunda 2 iddianame hazırlandı

Soruşturma kapsamında 2023 yılında “İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Görevleri Kapsamında İş Makinesi ve Araç Kiralanması Hizmet Alımı” adı altında ve 2024 yılı için ise “Kent Temizliği Şube Müdürlüğü Görevleri Kapsamında İş Makinesi ve Araç Kiralanması Hizmet Alımı” adı altında gerçekleştirilen hizmet işleri ihalesinde, “edimin ifasına fesat karıştırmak” suçu yönünden hazırlanan iddianamede istenen cezalar da açıklandı.

Aralarında eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya, Buca Belediye Başkan Yardımcısı Engin Güzel ve Bayraklı Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Mert Hanifi Yılmaz olmak üzere 30’u tutuklu 56 şüpheli hakkında hazırlanan iddianamede 3’er yıldan 12 yıl 3 aya kadar hapis cezası istendi.

Öte yandan eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu’nun da aralarında bulunduğu kooperatif soruşturmasının sürdüğü öğrenildi.

214 milyon liralık fazla ödeme iddianamede

İddianamede şüphelilerin, “2023 yılında ‘İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Görevleri Kapsamında İş Makinesi ve Araç Kiralanması Hizmet Alımı” adı altında ve 2024 yılı için ise “Kent Temizliği Şube Müdürlüğü Görevleri Kapsamında İş Makinesi ve Araç Kiralanması Hizmet Alımı” adı altında gerçekleştirilen hizmet işleri ihalesinde “edimin ifasına fesat karıştırmak” suçunu birden fazla kez zincirleme şekilde işledikleri belirtildi.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığının da müşteki olarak yer aldığı iddianame mahkemeye sunuldu.

2 eylem olarak nitelendirilen suçlamaların ilkinde, İZBETON tarafından yapılan iş makinası ve araç kiralama hizmet alımı ihalelerinin İzmir Büyükşehir Belediyesi Teftiş Kurulu Başkanlığınca incelendiği, usul yönünden bazı eksiklikler tespit edilince hukuki sorumluluğu bulunan İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZBETON görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunulduğu belirtildi.

İhale sonrası firmalara yapılan hak ediş ödemelerinin incelendiği vurgulanan iddianamede, fiili çalışma saatlerinin sisteme kaydedilmediği, araçların günlük 6,5 saat çalışmış gibi gösterildiği ancak belgelerin araçların gerçekte ne kadar çalıştığını göstermediği kaydedildi.

İddianamede, 2023 ve 2024 yıllarına ait hak edişlerdeki araç çalışma saatlerinin araç takip sistemindeki fiili çalışma saatleriyle karşılaştırıldığı aktarıldı.

Hak edişlerdeki çalışma saatlerinin araç takip sisteminden raporlanan çalışma saatlerinden fazla olduğunun tespit edildiğine dikkatin çekildiği iddianamede, araç takip sisteminden elde edilen veriler doğrultusunda 2023 ve 2024 yıllarında fiyat farkı dahil 199 milyon 434 bin 653 lira fazla ödemenin yapıldığı vurgulandı.

İZBETON AŞ tarafından yüklenici firmaya yapılan fazla ödemelerin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından da aynı şekilde İZBETON AŞ’ye yapıldığının vurgulandığı iddianamede, 2023 ve 2024 yıllarında fiyat farkı dahil olmak üzere toplam 205 milyon 184 bin 469 lira fazla ödemenin yapıldığının tespit edildiği belirtildi.

İddianamede ikinci eylem olarak yer alan bölümde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı tarafından “İş Makineleri ve Kara Taşıtları Kiralanması Hizmet Alımı” adı altında 2023 ve 2024 yılları içerisinde gerçekleştirilen iki ihalenin yüklenicisi olan İZBETON AŞ’nin bu ihalenin gereklerini karşılamak amacıyla kendi bünyesinde gerçekleştirdiği aktarıldı.

“2 Ay Süreli İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmeti Alımı” işlerine ait hak edişlerde yer alan bazı araçların aynı aylarda ve aynı günlerde İZBETON AŞ’nin bir başka ihalesi olan “İzmir İl Sınırları İçerisinde Nakliye Hizmeti Alım İşi”nin hak edişinde de yer alması nedeniyle iki seferde 3 milyon 683 bin 392 ve 1 milyon 712 bin 118 lira yersiz bir ödeme yapıldığı iddianamede yer aldı.

İiddianamede, ayrıca bazı araçların fiilen çalıştığına dair hiç bir veri olmamasına rağmen yüklenicisi firmaya 2024 yılı Ocak ayı hak edişine de toplam 4 milyon 214 bin 676 lira tutarında yersiz bir ödeme yapıldığının rapor edildiği dile getirildi.

3 eylem olarak değerlendirilen usulsüzlük iddialarında, birinci eyleminde, İZBETON A.Ş. tarafından gerçekleştirilen iş makineleriyle kara taşıtları kiralama işlerine ait ihaleler ve bu ihalelere göre firmalara yapılan hak ediş ödemelerinin yapılan karşılaştırmalarda, çalışma saatlerinin araç takip sisteminden raporlanan çalışma saatlerinden fazla olduğunun tespit edildiği, 2023 ve 2024 yıllarında fiyat farkı dahil olmak üzere toplam 205 milyon 184 bin 469 lira fazla ödemenin yapıldığı aktarıldı.

İkinci eylemde ise İZBETON AŞ’nin yüklenicisi olduğu İzmir Büyükşehir Belediyesine ait “İl Sınırları İçindeki Ulaşım Yollarında Asfalt Kaplaması, Yol ve İnşaat Bakım Onarım ve Yenileme Yapılması İşi” kapsamında 2021-2024 yılları arasında İZBETON A.Ş. tarafından yüklenicilere yaptırılan yapım işleri doğrultusunda sahada gerçekleştirilen imalatların sözleşme ve şartname hükümlerine, hak edişlerde yer alan imalat türü ve miktarına uyumlu olup olmadığı iddianamede ayrıntılı şekilde anlatıldı.

İddianamede, İZBETON AŞ tarafından Bayındır, Torbalı ve Menemen ilçelerinde yapılan sathi kaplama işlerinde 20 milyon 935 bin 873 lira yersiz ödemenin ortaya çıkarıldığı aktarıldı.

İncelemelerde İZBETON AŞ’nin 23-30 Aralık 2021 tarihleri arasında 536 seferde toplam 65 bin 166 metrekare kilit parke sevkiyatının gerçekleştirilmediğinin tespit edildiği ifade edilen iddianamede, bundan dolayı İzmir Büyükşehir Belediyesince 2 milyon 925 bin 659 lira yersiz ödemenin yapıldığı kaydedildi.

Resmi evraklarda yer almasına rağmen İZBETON AŞ’nin Fen İşleri Daire Başkanlığı stok sahası ile Bayındır, Urla, Çeşme ve Seferihisar ilçelerinde kilit parke sevkiyatını gerçekleştirmediği belirtilen iddianamede, bundan dolayı İzmir Büyükşehir Belediyesinin toplamda 9 milyon 432 bin 214 lira yersiz ödeme yaptığını vurguladı.

İddianamede ayrıca, İZBETON AŞ’nin 535 bin 705 lira karşılık Seferihisar Belediyesi ile Buca Ceza İnfaz Kuruları Kampüsüne yapıldığı iddia edilen ve kilit parke sevkiyatının gerçekleştirildiğine dair şüphelerin bulunduğu kaydedildi.

İzmir Büyükşehir Belediyesinin 2019 yılında gerçekleştirdiği “il sınırları içerisindeki ulaşım yollarında asfalt kaplaması, yol ve bakım onarım yenileme yapılması” ihalesine yönelik tespitlere de yer verilen iddianamede, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

“Açık ihale sonrası 18 Eylül 2019’da İzmir Büyükşehir Belediyesi ile İZBETON AŞ arasında 2 milyar 303 milyon lira bedelle sözleşme imzalanmış. Toplamda 1050 kalemde iş planlaması yapılmıştır. Planlananla gerçekleştirilen iş kalemi ve tutarı karşılaştırıldığında 656 kalemde hiç imalat yapılmadığı ortaya çıkmaktadır. 656 kalemde hiç imalat yapılmaması yaklaşık maliyetin gerçekçi hesaplanmadığını diğer bir ifadeyle ihtiyaçtan fazla hesaplanarak yüksek tutulduğunu gösterir.”

Sanık ifadeleri

Suçlamaya konu olan ihale sürecinde İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde Hizmet Alımları Şube Müdür Vekili olarak görev yapan Buca Belediye Başkan Yardımcısı Engin Güzel ile o dönem İzmir Büyükşehir Belediyesi Fen İşler Daire Başkanlığında çalışan Bayraklı Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Mert Hanifi Yılmaz’ın ifadeleri şüpheli sıfatıyla iddianamede yer aldı.

Bayraklı Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Mert Hanifi Yılmaz, ihalenin sözleşmesi imzalandıktan sonra sözleşmenin ifası sürecinde kontrolör olarak görevlendirildiğini ifade etti.

Sözleşmenin İzmir Büyükşehir Belediyesi ile İZBETON AŞ arasında olduğunu belirten Yılmaz, “Yaptığım kontrollük çerçevesinde herhangi bir fazla ödemeye sebebiyet vermedim. Yersiz ödeme olarak belirtilen tutar motor saatlerinden tespit edilen saatlik çalışmanın içerisindedir. Bu da şartname ve sözleşmesine uygun olduğundan haksız bir ödeme olmamıştır. Ben görev yaptığım kontrollerde motor çalışma saatleri dışında hiçbir ödemeye izin vermedim ve imza atmadım. Çünkü görev sürem boyunca herhangi usulsüzlüğe şahit olmadım.” dedi.

Buca Belediye Başkan Yardımcısı Engin Güzel ise ihale komisyonunda başkan olarak görev aldığını söyledi.

İhale onaya sunulduktan sonra görevinin sona erdiğini savunan Güzel, Onas İnşaat ile Asyol firmalarının ihalelerinin süreci hakkında bilgi sahibinin olmadığını aktardı.

İddianamede, eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya’nın ifadelerine de yer verildi.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığınca düzenlenen raporlardaki tespitlerin taraflı ve yanlış olduğunu savunan Kaya, şu ifadeleri kullandı:

“İç denetim raporlarındaki tespitler afaki ve somut belgeye dayanmıyor. Bu işlerin kesin kabulünün yapılıp yapılmadığını bilmemekle beraber söz konusu firmaların alacaklarından ve teminatlarından kesilmesi mümkündür. Bunların yapılması yerine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ve birkaç bürokratın siyaseten geçmiş döneme ilişkin kötü niyetlerinin sonucu olarak iç denetim raporları savcılığa bildirilmiştir. Kendi içinde hukuken düzeltilmesi mümkün meseleler bir suç gibi gösterilmeye çalışılmış, hatalı raporlarla suç uydurulma cihetine gidilmiş böylelikle hem yargı boşuna meşgul edilmiş hem de siyasi intikam uğruna tarafımızın itibarı ile oynanmıştır.”

Eski İZBETON AŞ Genel Müdürü Heval Savaş Kaya, şirkete zarara yol açtığı tespit edilen rakamların, hangi usulle ortaya çıkarıldığının anlaşılamadığını savundu.

İç denetim raporlarında yer alan “İZBETON AŞ’nin stok sahasından yaklaşık 500 metre mesafedeki Fen İşleri Şantiye Şube Müdürlüğü’nün stok sahasına 23-30 Aralık 2021 tarihleri arasında 536 sefer yapılarak toplam 65 bin166 metre kare kilit parke sevkiyatının” sorulduğu E.T, “Kamyonlar bana ait değildir, kime ait olduğunu bilmiyorum. Bahsi geçen kamyonların 5 dakikada bir sevkiyat yapma imkanı fiziken mümkün değildir. Yüklemesi dahi yapılamaz. Bu olaylarda benim bilgi ve görgüm kesinlikle yoktur.” dedi.

İhaleyi alan yüklenici firmanın yöneticisi M.Y.T. ise 8 milyon 800 bin lira tutarındaki teminatını alamadığını, kendi şirketine yönelik yersiz ödeme iddiasını kabul etmediğini ileri sürdü.

Operasyon

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca, 1 Temmuz’da İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZBETON AŞ’de taşeron şirketler eliyle yolsuzluk yapıldığı iddiası üzerine soruşturma başlatılmıştı.

Bu kapsamda Sayıştay raporu, mülkiye müfettişi raporu, bilirkişi raporlarına istinaden “ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlamasıyla 157 şüpheli hakkında gözaltı kararı verilmişti.

Şüphelilerden 22’sinin İZBETON AŞ, 2’sinin İş İnsanları Örnekköy Konut Yapı Kooperatifi, 3’ünün İş Dünyası Konut Yapı Kooperatifi, 2’sinin İş İnsanları Gaziemir Konut Yapı Kooperatifi, 3’ünün İş Alemi Yeni Yaşam Konut Yapı Kooperatifi, 3’ünün Egeli İş İnsanları Konut Yapı Kooperatifi’nde görevli olduğu, diğer 122 şüphelinin ise belediye personeli, inşaat, yapı, elektrik, mermer, ayrıştırma gibi alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin sahibi ve çalışanları olduğu belirtilmişti.

Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ile CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu’nun da aralarında bulunduğu 139 şüpheli yakalanmıştı.

Sulh Ceza Hakimliğine sevk edilen şüphelilerden aralarında Soyer ve Aslanoğlu’nun da bulunduğu 60 kişi tutuklanmış, 58 şüpheli adli kontrol şartıyla salıverilmişti. Şüphelilerden 20’si emniyetten, biri savcılıktan serbest bırakılmıştı.

KAYNAK AA