Çin Devlet Başkanı Şi ve Kanada Başbakanı Carney, APEC Zirvesi’nde bir araya geldi

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Şi, görüşmede, iki ülke ilişkilerinin son dönemde her iki tarafın da ortak çabalarıyla olumlu bir onarım ve gelişim ivmesi yakaladığını belirterek, Çin’in, Kanada “tarafının ilişkilerin pratik ve yapıcı şekilde iyileştirmeye ve geliştirmeye hazır olduğu” açıklamasını memnuniyetle karşıladığını ifade etti.

İki ülkenin birbirleri hakkında objektif ve akılcı algıya sahip olması, birbirlerini doğru şekilde görmesi ve ilişkileri iki tarafın ortak ve uzun vadeli çıkarlarını gözeterek ilerletmesi gerektiğini vurgulayan Şi, karşılıklı fayda ve kazan-kazan anlayışıyla, ekonomi, ticaret, enerji ve diğer alanlarda pratik işbirliğini geliştirme çağrısı yaptı.

Şi, Çin’in Kanada ile Birleşmiş Milletler (BM) gibi çok taraflı çerçevelerde eşgüdümü ve işbirliğini güçlendirmeye, uluslararası eşitliği ve adaleti güvenceye alacak daha adil ve akılcı bir küresel yönetim sisteminin inşası için birlikte çalışmaya hazır olduğunu kaydetti.

“İkili ilişkilerde dönüm noktası”

Kanada Başbakanlığından yapılan açıklamada da iki ülke liderlerinin, görüşmenin “ikili ilişkilerde dönüm noktası” olarak değerlendirilmesinde hemfikir olduğu, ilişkilerin pragmatik ve yapıcı şekilde yenilenmesine yönelik taahhütlerini dile getirdiği belirtildi.

Liderlerin tarım ve deniz ürünleri ticareti ve elektrikli araçlar gibi iki ülke arasında hassasiyete sebep olan konuların çözümünü tartıştığı ifade edilen açıklamada, yetkililere ticaret sorunları ve pürüzleri hızlı şekilde çözme talimatı verdikleri kaydedildi.

Açıklamada liderlerin enerjiden tarıma, imalattan iklim değişikliğine ve uluslararası finansa dek çok sayıda alanda işbirliğinin derinleştirilmesine ilişkin önerileri ele aldığı vurgulandı.

Devlet Başkanı Şi’nin Başbakan Carney’i Çin’i ziyaret etmeye davet ettiği aktarılan açıklamada, Carney’in teklifi kabul ettiği, Kanada ile Çin arasındaki temel sorunların çözümünde ilerleme sağlayarak iki ülke arasında bağları güçlendirmeyi umduklarını dile getirdiği ifade edildi.

Görüşme, Çin ve Kanada liderlerinin, 2017’den bu yana ilk resmi teması oldu.

Çin ile Kanada arasındaki gerilimler

Çin-Kanada ilişkileri, Çinli teknoloji şirketi Huawei’in Mali İşler Direktörü Mıng Vancou’nun, ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delmek suçlamasıyla 1 Aralık 2018’de Kanada’nın Vancouver kentinde tutuklanmasının itibaren gerilimli bir seyre girmişti.

Kanada’da önceki Başbakan Justin Trudeau başkanlığındaki hükümet, 2024’te, ABD’de dönemin Başkanı Joe Biden hükümetinin aldığı kararı izleyerek Çin’den ithal elektrikli araçlara yüzde 100, alüminyum ile çelik ürünlerine ise yüzde 25 gümrük vergisi getirmişti.

Çin, söz konusu tarife artışlarının Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı olduğunu savunarak, Kanada aleyhine şikayet başvurusunda bulunmuş, ayrıca Kanada’ya karşı “ayrımcılık” soruşturması başlatmıştı.

İlk kez gümrük tarifelerinin artırılması nedeniyle bir ülke hakkında “ayrımcılık” gerekçesiyle soruşturma başlatan Pekin yönetimi, ayrıca Kanada’dan ithal kolza yağı, yağ küspesi ve fıstık ürünlerine ek yüzde 100, deniz ürünleri ve domuz etine ise ek yüzde 25 gümrük vergisi getirerek karşılık vermişti.

ABD’nin en büyük ticaret ortakları arasında yer alan Çin ve Kanada, Meksika ile Başkan Donald Trump’ın, bu yılın başında yeniden iktidara gelmesinin ardından tek taraflı tarife artışlarıyla dünya ticaretinin ülkesi lehine değiştirmeye yönelik politikasının ilk hedef aldığı ülkeler olmuştu.

Her iki ülke de halen Washington yönetimiyle tarife müzakerelerini sürdürürken ABD ile yaşadıkları gerilim, kendi aralarındaki ticaret sorunlarının çözümü için inisiyatif yaratmıştı.

KAYNAK AA