Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesince (ÇOMÜ), Avrupa Uzay Ajansından elde edilen uydu fotoğrafları üzerinde yapılan çalışmada, kentte meydana gelen 5 büyük orman yangınının etki alanları, bilimsel verilerle tespit edildi. Bu bilimsel çalışma, yangın sonrası sahada yürütülecek iyileştirme çalışmalarına veri tabanı sağlayacak.

Rektör Prof. Dr. Cüneyt Erenoğlu, Çanakkale’de 15 Temmuz’da Ayvacık’ın Tuzla köyünde, 8-12 Ağustos tarihlerinde Bayramiç, Ezine ve Güzelyalı ve Sarıcaeli’de meydana gelen yangınlar sonrası uydu görüntüleri üzerinden yaptıkları çalışmaya ilişkin AA muhabirine bilgi verdi.

Kuraklık başta olmak üzere çeşitli nedenlerle Çanakkale’yi etkileyen büyük yangınların meydana geldiğini hatırlatan Erenoğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“Mesleki disiplinimiz gereği bu yangınları, yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri yardımıyla modelleyebiliyoruz. Neyi modelliyoruz? Yayılım etkisini modelliyoruz. Yanma şiddetini, özellikle tarım alanları ile ormanlık alanların etkilenme şiddetini belirleyebiliyoruz. Felaket öncesi dönemlerde bir sınıflandırma yapıyoruz. Yerleşim yeri, şehir yangını, orman yangını, tarım arazisi ya da hiç bir şey olmayan bir arazi… Dolayısıyla koordinat bazında yüksek doğruluklu sonucu elde edebiliyoruz.

Bu çalışmada Avrupa Uzay Ajansından elde ettiğimiz yüksek çözünürlüklü verileri değerlendirdik ve spektral bir indeksleme sonucunda da sınıflandırma gerçekleştirdik. Orman yangınlarımızı, yangının etki alanının sınırlarını göstermek üzere yeşil yanmamış alandan, mor renk çok yüksek şiddetli yanmış alana kadar sınıflandırdık. Bu bize iki önemli çıktı sunuyor. Bir tanesi yangının genişleme ve etki alanını belirliyor. Bir sonraki de yangın sonrası iyileştirme çalışmalarına, hangi bölgede, hangi noktada, hangi bitki örtüsü bundan sonra olmalı şeklinde bir veri tabanı sağlıyor.”

“Yangının ne denli şiddetli olduğunu, canlı ve bitki ekosistemine etkisini çalıştık”

Prof. Dr. Erenoğlu, Gelibolu Ilgardere ve çevresinde yaşanan yangınları da benzer bir modelle ortaya koyduklarını belirterek, “Yangının ne denli şiddetli olduğunu, canlı ve bitki ekosistemine etkisini çalıştık. Özellikle Tarihi Alan’da bir yangın felaketi ne yazık ki yaşamış olduk. Bu veriler yüksek doğruluklu veriler. Hızlı bir şekilde elde edebiliyoruz. Yüksek teknolojiyi kullanabiliyoruz. Bu verileri, coğrafi sistem veri tabanına dahil ederek sürdürülebilir önlemlerin alınmasını sağlayacağız.” diye konuştu.

Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan’ın, özel bir alan olduğunu, bu nedenle çalışmalarında bu bölgeye odaklandıklarını aktaran Erenoğlu, şunları kaydetti:

“Burada 6 farklı indeksi çalıştık. Renk skalalarını, yanmamış alandan çok yüksek yanma şiddeti alanına kadar görebiliyoruz. Elde ettiğimiz verilerle istatistiksel sonuç elde ettik. Çalışma alanımızı Sentinel 2 uydu görüntüleriyle, yanmamış alandan çok yüksek yanma şiddeti alanına kadar modellemiş olduk. Gelibolu’da çalışma alanımız içinde kalan 4 bin 128 hektarlık alanı çalıştık. Bu alanın yüzde 90,46’sının yangın felaketinden etkilendiğini bilimsel verilerle istatistiki olarak ortaya koymuş olduk.”

Sürdürülebilir önlemlerin, yangından etkilenen bölgelerin rehabilitasyonu, yeniden ağaçlandırılması, bundan sonra hangi ağaç türlerinin dikileceğinin bilimsel olarak belirlenmesi olduğunu ifade eden Erenoğlu, özellikle peyzaj mimarlığı ve ziraat fakültesinden akademisyenlerle bir çalışma grubu oluşturup, sahada alana özgü bir çalışma yapacaklarını anlattı.

Orman yangınlarının etkileri çalıştayda ele alınacak

Çanakkale Valisi Ömer Toraman’ın koordinatörlüğünde bir çalışma başlattıklarına değinen Erenoğlu, 4 Eylül’de yangının etkilerinin tartışılacağı bir çalıştay düzenleyeceklerini söyledi.

Bu çalıştayda üniversiteden akademisyenler ve bilim insanlarının 10 farklı temada orman yangılarının etkilerini alan bazında anlatacağını ve çalıştay sonuç raporunun hazırlanacağını aktaran Erenoğlu, “Orman yangınlarının flora ve faunaya, tarım alanlarına etkisi, iklim değişimi ve meteorolojinin bu yangınların genişlemesine etkisi, insan elinin etkisi bilimsel olarak tartışılacak.” diye konuştu.

Çanakkale Merkez Sarıcaeli’nde 937, Bayramiç’te 2 bin 336, Dardanos, Güzelyalı, İntepe’de 1213, Ezine’de 224, Gelibolu’da 4 bin 128 hektar alan yangından etkilenmişti.

KAYNAK AA